Rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu swej funkcji opiekuńczo-wychowawaczej wobec dzieci będących pod ich opieką a także starające się o odzyskanie prawa do pełnej opieki nad dziećmi umieszczonymi w pieczy zastępczej mogą uzyskać wsparcie asystenta rodziny.
Asystent rodziny działa w oparciu o ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2022r. poz 447) a jego działania określone w art.15.
Jest to osoba, która pomaga w osiągnięciu podstawowego poziomu stabilności życiowej, umożliwiającej wychowanie dzieci. Jego rola polega na aktywnym wspieraniu rodziny w przezwyciężaniu trudności związanych z codziennym funkcjonowaniem.
Asystent jest doradcą, odnajduje mocne strony, pomaga wykorzystywać posiadane zasoby, motywuje do podejmowania działań oraz wspiera w realizacji wyznaczonych, realnych celów. Asystent rodziny pomaga zmienić stosunek osób do własnej sprawczości. Nie wyręcza on rodziny ale wskazuje, motywuje wspiera oraz naprowadza.
Asystent rodziny wspiera rodzinę przez pewien czas, aby w przyszłości samodzielnie potrafiła pokonywać trudności życiowe.
Asystent rodziny spotyka się z rodziną miejscu jej zamieszkania lub innym miejscu uzgodnionym z rodziną (urzędy, organizacje, placówki oświatowe, lecznicze i inne)
Asystent współpracuje z pracownikami różnych instytucji działających na rzecz i dla dobra rodziny aby zoptymalizować efekty podejmowanych działań.
Podczas spotkań asystent wspólnie z rodziną opracowuje plan pracy, który określa zakres i cel podejmowanych działań, które mają doprowadzić do poprawy funkcjonowania rodziny jako całości ale też zwiększyć poczucie bezpieczeństwa, samooceny i poczucia sprawczości poszczególnych jej członków.
Podczas wspólnych spotkań asystent rodziny
- doradza jak opiekować się i wychowywać dzieci, żeby były szczęśliwe i słuchały poleceń rodziców,
- pomaga w codziennej organizacji dnia rodziny, znajdowania sposobów wspólnego spędzania czasu,
- pokazuje jak sprawnie wykonywać obowiązki domowe,
- doradza jak zarządzać pieniędzmi,
- informuje jak działają urzędy, placówki wsparcia rodziny i dziecka,
- wyjaśnia jak wypełniać dokumentację oraz realizować sprawy urzędowe,
- wspiera kontakt z pracownikami szkoły, przedszkola, sądu, poradni, przychodni, policji, urzędów i innych instytucji,
- pomaga podnieść kwalifikację zawodowe i znaleźć pracę,
- chroni dzieci przed niebezpiecznymi zachowaniami dorosłych.
Od 1 stycznia 2017 r. zgodnie z ustawą z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin ,,Za życiem“(Dz.U. z 2020 poz.1329) o wsparcie asystenta rodziny mogą ubiegać się osoby uprawnione na mocy ww ustawy a są to:
- rodziny, w których przyjdzie albo przyszło na świat ciężko chore dziecko; oznacza to ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu,
- kobieta, która otrzymała informację o tym, że ich dziecko może umrzeć w trakcie ciąży lub porodu,
- kobieta, której dziecko umarło bezpośrednio po porodzie na skutek wad wrodzonych,
- kobieta, która po porodzie nie zabierze dziecka do domu z powodu: poronienie, urodzenia dziecka martwego, urodzenia dziecka niezdolnego do życia, urodzenia dziecka obarczonego wadami wrodzonymi albo śmiertelnymi schorzeniami.
Podstawą do skorzystania z uprawnień jest zaświadczenie, które potwierdza ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu. Zaświadczenie o chorobie powstałej w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu wydaje lekarz: ubezpieczenia zdrowotnego, posiadający specjalizację II stopnia, posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii.
Objęcie rodziny wsparciem asystenta rodziny odbywa się na wniosek rodziny, przekazany do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.
Asystent rodziny staje się koordynatorem działań pomocowych, udziela informacji w zakresie tego, gdzie i jaką pomoc rodziny mogą uzyskać, opracowuje wspólnie z rodzinami katalog możliwego do uzyskania wsparcia w poszczególnych instytucjach w okresie okołoporodowym oraz po urodzeniu dziecka. Na podstawie pisemnego upoważnienia może w imieniu osób uprawnionych reprezentować je w różnych instytucjach.
Pełna informacja na temat form pomocy jaką mogą uzyskać osoby uprawnione na mocy ww ustawy jest zawarta w Programie kompleksowego wsparcia dla rodzin ,,Za życiem“